Ông sinh ngày 19 tháng 10 năm 1945, quê ở xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Ông học K11 ngành Kinh tế, Trường Đại học Mỏ - Địa chất. Trước khi được bổ nhiệm Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, ông là Thứ trưởng của Bộ này.
Trong nhiệm kì từ 2002 đến 2007, ông cùng Trần Xuân Giá, Lê Đăng Doanh và Phạm Chi Lan là những cố vấn kinh tế của Thủ tướng Phan Văn Khải, đã tư vấn cho chính phủ Việt Nam có những sự điều chỉnh, cũng như chính sách về cải cách hành chính, thu hút đầu tư thông thoáng và hiệu quả, góp phần quan trọng vào mức tăng trưởng hàng năm của Việt Nam.
Do khả năng thu hút đầu tư cũng như uy tín của ông với các tổ chức nước ngoài là khá tốt, bên cạnh đó dưới sự quản lí của ông, nội bộ của bộ Kế hoạch và đầu tư không xảy ra sự vụ tiêu cực nào nghiêm trọng, ông tiếp tục được bổ nhiệm trong chính phủ nhiệm kì 2007 - 2011.